“Antalya Etnografya Müzesi’ndeki İmzasız ve Tarihsiz Levhalar -2-”
22 Nisan 2020 tarihli köşe yazımızda hattatların eserlerine attıkları imzaların muhtevası ile alakalı bilgiler vermiş, imzası ve tarihi olmayan eserlerin sebeplerinden bahsetmiştik. Antalya Etnografya Müzesi’nde de imzasız ve tarihsiz hüsn-i hat tabloları yer almaktadır. Birbirinden güzel bu tablolardan ta’lik tarzına ait dört şu levha bulunmaktadır:
- Alanya Müzesi’nden gönderilen 62x39 cam ebatlarındaki birinci levha, 20 Kasım 1975 tarihinde Antalya Müzesi Envanter Defteri’ne 12.75.75 envanter numarası ile kaydedilmiştir. Eserin hangi hattata ait olduğu bilinmemekte, imzası ve tarihi bulunmamaktadır. Eserde iki satır halinde is mürakkebi ile kirli beyaz zemin üzerine şu hadis-i şerif yazılıdır: “Kâle sallallâhu ‘aleyhi ve selleme: “Mâşâallahu kâne ve mâ lem yeşe’ lem yekün ceffe’l-kalemu”, “(Rasûlullah) Allah’ın salât ve selâmı üzerine olsun şöyle buyurdu: “Allah’ın dilediği olmuş, dilemediği olmamıştır, kalem kurumuştur”
Eserin satır araları ve etrafı cetvellenmiş, cetvellerin içi altın kullanılarak tezyin edilmiştir. Yazının iç kısmının cetvel köşelerine geometrik şekillerle kenarlıklar yapılmıştır. Yazının dış cetvelinin içi birbirini takip eden yaprak motifleriyle süslenmiştir. Eserin kenar bezemeleri barok tarzında çiçek demetleri ve kurdela kullanılarak yapılmıştır.
- Antalya Etnografya Müzesi’nde 17.75.75 envanter numarası ile kayıtlı olan ikinci ta’lik eserin hangi hattata ait olduğu bilinmemektedir. İmzası bulunmayan eser 1269/1852 tarihlidir. Eserde dört satır halinde: “Ey nûr-i çeşmi ehl-i vefâ Mevlânâ / Manzûr-i a’yun keremâ Mevlânâ / Zerkûb u Şems dîn için olsun amân / İhsanlar eyle zeyyûra Yâ Mevlânâ”, “Ey gözümün nûru vefâ ehli Mevlânâ, Keremen kendisine nazar edilen Mevlânâ, Selâhaddin Zerkûb ve Şems-i Tebrîzî din için eman olsunlar, Yâ Mevlânâ seni ziyaret edenlere ihsan eyle.” yazılıdır.
- Alanya Müzesi’nden gelen üçüncü ta’lik eser 20 Kasım 1975 tarihinde 14.75.75 envanter numarası ile Antalya Etnografya Müzesi envanterine kaydedilmiştir. 89x49 cm ebatlarındaki eser nohûdî renkli kağıda altın kullanılarak yazılmış ve yazının kenarları tahrirlenmiştir. Eserin hangi hattata ait olduğu bilinmemekte, imzası ve tarihi bulunmamaktadır. İki satır halinde ve satırlar arası çetvelle ayrılmış eserde: “Hazret-i Ma’rûf-i Kerhî hakkı için Yâ Rabbenâ / Ola mansûr abdin el-Gâzî Hamîd Han dâimâ”, “Hazreti Ma’rûf-i Kerhî’nin hakkı için Ey Rabbimiz!, kulun Gazi Abdülhamid Han dâima yardıma ve zafere mazhar olsun” yazılıdır.
- Antalya Etnoğrafya Müzesi’ndeki tarihsiz ve imzasız talik eserlerin dördüncüsü 6.16.81 envanter numaralıdır. Hattatı bilinmeyen eser mavi zemin üzerine altın kullanılarak yazılmıştır. Zemini rutûbet aldığı görülen eserin herhangi bir süslemesi yoktur. İki satır hâlindeki eserin satır araları ve çevresi yine altın kullanılarak çetvellenmiştir. Eserde: “Lâ ilâhe illallâh Muhammeden Rasûlullâh”, “Allah’tan başka ilah yoktur, Muahmmed Allah’ın Rasûlüdür” yazılıdır.