“Hasan Sırrı Efendi’nin Hılye-i Şerîfe Levhası”
Süleymâniye müderrislerinden BeypazarlıMehmed Emin Efendi’nin oğlu olan Hasan Sırrî Efendi 1252/1836 yılında İstanbul Boğaziçi’ndeki Yeniköy’de dünyaya geldi. Yeniköy Mekteb-i İbtidâiyyesi’ni ve EmirgânRüşdiyesi’ni bitirdi. Yeniköy Mekteb-i İbtidâiyyesi’nde eğitim-öğretim gördüğü dönemde Kur’ân-ı Kerîm’i hıfzetti ve hâfız oldu.
Hasan Sırrî Efendi, Meclis-i Vâlâ-yıAdliyyeKalemi’nde kâtip halîfesi, mümeyyiz ve başkâtip olarak uzun yıllar çalıştıktan sonra, 1891 yılında Mahkeme-i TicâretİcrâDâiresi’ne geçti. Bu dâiredeki görevi sırasında rahatsızlandı ve 1323/1905 tarihinde vefat etti. Naaşı, vasiyeti hilâfına Rumelihisarı’ndaki aile kabristanında annesinin ve kızının yanına defnedildi. 1910 yılında naaşını, Medresetü’l-hattâtîn’de tezhip muallimi olan oğlu Mehmed Nuri Efendi babasının vasiyeti üzerine Yenikapı Mevlevîhanesi’nde yaptırdığı mezara nakletti.
Hasan Sırrî Efendi, Hamâmîzâdeİsmâil Dede Efendi, Külhanbeyi Hüseyin Dede ve Kazasker Mustafa İzzet Efendi gibi mûsikî üstadlarından ders alarak kendini yetiştirerek, bestekârlığının yanı sıra sesinin güzelliği ve mûsikî hocalığı ile de tanındı.
Eskişehir Mevlevîhânesi şeyhi Hasan Dede’ye, daha sonra Yenikapı Mevlevîhânesi şeyhi Osman Selâhaddin Dede’ye intisap eden Hasan Sırrî Efendi, dergâhlarda zâkirlik yaptı, ilâhi ve durak okudu. Mûsikî konusunda yetiştirdiği birçok talebenin arasında Hâdî Bey, Hacı Fâiz Bey, Kasımpaşalı Şeyh Cemâleddin Efendi, Kadırgalı Şeyh Nşdâ Efendi, NûriŞeydâ Bey ve Hâfız İbrahim Erkal en meşhurlarıdır.
Hasan Sırrî Efendi, hüsn-i hat sanatında Yeniköy Raûfî Dergâhı şeyhi Mehmed Emin Efendi’den aklâm-ı sitte yazılarını meşkederekicâzetini aldı. Kazasker Mustafa İzzet Efendi’den de istifâde ederek hüsn-i hatta mahâret kazandı. Hasan Sırrî veya Sırrî imzasıyla muhtelif ebatlarda sekiz hilye-i saâdet, çok sayıda sülüs-nesih kıta ve levha yazan Hasan Sırrî Efendi, Konya’da Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’nin sandukası üzerindeki pûşîdenin sırma ile işlenmiş celî sülüs hattını da yazmıştır.
Hasan Sırrî Efendi’nin, Antalya Etnografya Müzesi’nde 49x64 cm ebatlarında nesih-sülüs yazı tarzlarında ve klasik formda bir hilye-i şerîfe levhası bulunmaktadır. Alanya Müzesi’nden gönderilen eser, Antalya Müzesi Envanter Defteri’ne 20 Kasım 1975 tarihinde 22.75.75 envanter numarası ile kaydedilmiştir. Hasan Sırrî Efendi’nin “Bende-i âl-i ‘abâ Hasan Sırrî pür hata” imzalı eseri, 1312/1894 tarihlidir. Nohûdi renkte bir kağıda yazılmış olan eserin zemini sıvama altın ile tezyin edilmiş, iç kısımda hilye-i şerîfe durakları dışında herhangi bir süsleme unsuru kullanılmamıştır. Eserin kenar cetvellerinden sonra mavi zemin üzerine altın kullanılarak tekrar eden yaprak motifleri ve köşelerde penç motifleri zencerek tarzında işlenmiştir. Dış kenar cetvellerinin arası altın sıvama ile ayırılmıştır.