“Hacızâde Mustafa Efendi’nin “Yâ Hazreti Muhammed BahâüddînNakşibend” Yazılı Tuğrası”
Abdülkerim Efendi’nin oğlu olan Hacızâde Mustafa Efendi, tahminen hicrî 1200 yılının ilk çeyreğinde Karaman’da dünyaya geldi.
Hacızâde Mustafa Efendi ilk tahsilini Karaman’da tamamladı, daha sonra İstanbul’a giderek dînî ilimlerde eğitim aldı. İstanbul’daki tahsil yıllarında Müsta’itzâde Süleyman Efendi’den hüsn-i hat sanatında sülüs ve nesih meşkederekicâzet aldı.
Hacızâde Mustafa Efendi, bir akrabasının delâletiyle Kethüdây-ı Sadr-ı Alîkalemi’nehulefâ oldu. Bilâhare kâtipler zümresine dâhil olup, uzun yıllar hizmet ettikten sonra emekliye ayrıldı. Emeklilik yıllarında da ilim, irfân ve hüsn-i hat çlışmalarına devam eden Hacızâde Mustafa Efendi tahminen 1202/1786 yılında vefat etti. Kabrinin yeri bilinmemektedir.
Nesih, sülüs hattında eserler veren Hacızâde Mustafa Efendi, tuğrâtertîbinde de mâhir idi. Zamanının mümtaz hattatları arasında zikredilmektedir. Hüsn-i hat alanında hayli talebe yetiştirdi. Seyyid Osman Efendi, Çengelköylü Ebubekir Râşid Efendi, Bostânî Ali Efendi ve Hâfız MehmedŞehrî Efendi yetiştirdiği talebelerindendir.
Hacızâde Mustafa Efendi’nin adına tuğrâ çektiği Bahâüddîn Muhammed bin Muhammed Buhârî Hazretleri, hicrî 718 senesinin Muharrem ayında Buhâra’nınKasr-ı Hinduvân köyünde doğdu. Nesebi, baba tarafından ResûlullahEfendimiz’e, anne tarafından ise Hazret-i EbûbekirSıddîkEfendimiz’e ulaşır. Küçüklüğünde babası ile birlikte nakışçılık yaptığı için Nakşibend lâkabı ile meşhur oldu. Bâzı eserlerde, Nakşibend Hazretleri’nin hafî/gizli zikre uzun süre devam ettiği için kalbine “اَللّٰهُ” lâfzının nakşolunduğu ve bu yüzden Nakşibend (nakşedici) lakabıyla anıldığı zikredilir. Altın Silsile’nin 15’inci halkası, Nakşibendi tarîkatının kurucusu, büyük mutasavvıf ve evliyâdır. Vefatları 3 Rebîulevvel 791/1 Mart 1389 tarihindedir. Kabirleri Buhara yakınlarında Kasr-ı Ârifân’nın bahçesindedir.
Hacızâde Mustafa Efendi’nin Antalya Etnografya Müzesi’nde bulunan eseri 45x34 cm ebatlarındadır. “Yâ Hazreti Şâh Muhammed BahâüddînNakşibendkuddisesirruhu” yazılı tuğra 1195/1780 tarihlidir. Topkapı Sarayı Müzesi’nden gönderilen eser 20 Nisan 1972 tarihinde 62.22.72 envanter numarası ile Antalya Müzesi Envanter Defteri’ne işlenmiştir. Hacızâde Mustafa Efendi eserini “Eser-i hâme-i Hacızâde an hulefâ-yıKâtib-i Kethüdâ-yıSadr-ı ‘Alî sene 1195” şeklinde imzalamıştır. Ayrıca eserin tuğrâ kısmının okunuşunu tuğranın sağ tarafına nesih hattıyla “Yâ Hazreti Şâh-ı Muhammed BahâüddînNakşibendkuddisesirruhu” şeklinde yazmıştır. Krem ve nohûdî renk arası bir kağıda yazılı eserin tuğrâ kısmının içi, çiçek ve yaprak motifleri ile tezyin edilmiş, tuğrânın sağ ve sol kısımlarına çiçek demetleri işlenmiştir. Kenar cetvellerinin arası mavi renk ile ayırılmış, cetvellerin dört köşesine hatâyî motifler yerleştirilmiştir.