Başlıca Anadolu Uygarlıkları
4- Urartular
Hurrilerden sonra M.Ö. 900’lerde Vangölü çevresinde kurulan Urartular’ın merkezi Tuşba (Van) idi. Siyasi ve kültürel alanda çok gelişen Urartular, Medler, Kimmer ve İskitlerin istilasına uğrayarak M.Ö. 600’lerde yıkıldılar. Çok tanrıya inanan Urartular, çivi ve hiyeroglif yazılarını kullandılar.
5- Frigyalılar
M.Ö. 1200’lerde Balkanlardan Anadolu’ya gelen Frigler, Ege’den gelen göçlerle beraber Hititlerden sonra Ankara, Eskişehir, Afyon, Kütahya çevrelerine yerleşmişlerdir. Başkentleri Gordion’dur. Midas Ünlü krallarıdır. 500 yıl kadar yaşayan Frigler, çok tanrılı inançlarıyla Hititler benzer, kerpiç ve ahşaptan süslü evler yaparlardı.
6- Lidyalılar
• M.Ö. 1300’lerde Batı Anadolu’da Gediz-Menderes ırmakları arasında yaşadılar. Başkentleri Sard şehriydi. Ticarete çok önem veren Lidyalıların ünlü kralı Gides, Efes’ten başlayıp Sard’dan geçen ünlü kral yolunu açmıştır. Kızılırmak’a kadar sınırlarını genişleten Lidyalılar, Medlerle savaşırken güneş tutulmuş, her iki taraf da bu olayı “tanrılar savaş istemiyor” şeklinde yorumladığından barış yapılmış ve sınır olarak da Kızılırmak kabul edilmiştir.
• Krezüs ünlü krallarıdır. Pers kralı Keyhüsrev’le yaptıkları savaşta yenilen Lidyalılar, Perslerin egemenliğine girmiştir. Tarihte ilk parayı kullanan Lidyalılar, ticareti geliştirdiler. Çok tanrıya inanan Lidyalılar çömlekçilik, dokumacılık, dericilik ve madencilik yapmışlardır.