6. Bulgular
Türkiye Özürlüler Araştırmasında tespit edilen 7 engelli grubu temsilen belirlenen 7 katılımcıya turizm etkinliklerinde karşılaştıkları sorunlar ve bu konudaki beklentileri ile ilgili olarak sorular sorulmuştur. Araştırmada elde edilen bulgular doğrultusunda, sorulara verilen yanıtlar her bir katılımcıya kodlar verilerek ifade edilmiş (örneğin, katılımcı 1(K1), katılımcı 2 (K2) gibi) ve katılımcıların bu sorulara verdikleri cevaplar ışığında ulaşılan verilerin Türkiye şartlarında kısa bir değerlendirme yapılmıştır. Katılımcıların turizmden beklenti ve motivasyonları çeşitlilik göstermekle beraber sorulara verdikleri yanıtların birbirine benzediği görülmektedir.
6.1. Seyahat Motivasyonuna Yönelik Bulgular
Seyahat motivasyonuna yönelik bulgulara bakıldığında katılımcıların bireysel ve sosyal nedenlerden dolayı farklılık gösterdiği anlaşılmaktadır. Engelli bireylerin seyahat motivasyonu oluşturan unsurların nelerden oluştuğunun bilinmesi, onların turizme katılımlarını arttırmada önemli rol oynamaktadır. K1 ve K5 doğa turizminden hoşlandıkları için bu durum onların seyahat motivasyonlarını arttırıyor.
Yeni yerleri görmek, öğrenmek, eğlenmek onların psikolojik olarak rahatlamalarını sağlayacaktır. Bunun için kendilerine gezi turları düzenlenmesini özellikle Kilis’te yapılacak aktivitelere katılmak istediklerini ifade etmektedirler. Bu katılımcılardan K1’in doğa ve kültür turizmini tercih ettiğini, K5’nin ise yürüyüş yapmak, temiz hava almak, yaylaları ve dağları gezmek, alternatif turizm etkinliklerine katılmak istediğini ifade etmiştir.
K4 gittiği yerde konaklamada sorun yaşadığını ve bunun tatilini olumsuz yönde etkilediğini, eğer konaklama sorunu halledilirse daha mutlu ve huzurlu bir tatil geçireceğini söylemektedir. Zaten tatil denince dinlenme ve eğlenme gibi aktivitelerin akla geldiğini belirten katılımcı; rahat edeceğim, kendimi kısıtlı his etmeyeceğim ve doğayla iç içe bir tatil geçirme hayali taşıdığını belirmektedir.
K3, tatil denince akla yeni yerler görmek ve yeni şeyler yapmak olduğunu söylüyor. Kendisi de Turizm (lisans) mezunu olduğundan bu sektörde engelliler ile ilgili eksikliklerin farkında olduğunu ve bunların giderilmesini istiyor. K3, daha önce bu sektörde çalıştığı için sorunları bizzat gördüğünü söylüyor.
Bu sorunların eğer istenirse düzeltilebileceğinden bahsediyor ama kendisi bu sorunlar yüzünde artık tatile gitmediğini belirtiyor. K3 devamla şunları ifade etmektedir: “Gezi turlarına katılmak, yeni yerleri görmek ve rutinin dışına çıkmak istiyorum. Mesela rafting yapmak hep istediğim bir şey ama bizim için uygun olmadığından yapamıyorum. Bu aktivitenin bize uygun olarak düzenlenmesini çok istiyorum.”
Katılımcıların ifadesine baktığımızda genellikle rahat edecekleri ve huzurla geçirecekleri bir tatil istiyorlar. Engelli bireylerin motivasyon kaynağı bazen tek başına yeni yerlere gidip ve yeni şeyler yapmak olduğu söylenebilir. Turizm destinasyonlarında engelliler için yeterli düzeyde çevresel düzenlemelerin olmaması ve turizmde çalışanların engellilere karşı olumsuz tavırları yüzünden engellilerin beklentileri ortadan kalkmaktadır.
Turizmde engellilerin karşılaştığı sorunların giderilmesini isteyen K3: “Turizmde de karşılaştığım sorunlar yüzünden artık tatile gitmiyorum” derken aynı isteği dile getiren K4: “Turizm çalışanlarının engelliler karşı tavrı değişiyor. Eğer karşısındaki kişi eğitimliyse ve hakkını arıyorsa istekleri karşılık buluyor. Yok, eğer karşısındaki eğitimli biri değilse, haklarını bilmiyor ve aramıyorsa tavırları değişik oluyor.”