Konya merkezli Ufuk turları aracılığı ile Balkanlara ilk defa gidiyordum. Ecdanın 627 yıl önce fethettiği topraklar bizleri alabildiğince heyacanlandırdı.
Gözlerimizi kapatıp şehirlerinin herhangi bir caddesine veya sokağına bıraksalar iç anadoludan bir şehir ismi verirdim. Mükemmel bir coğrafyası var yeşillik ve düz olası noktasında Bursa nın aynısı. Bir çok noktadan Zaten bursa ile birebir aynı diyorlar. Büyüklüğü Bursa, nüfusu Konya kadar. Murat Hüdavendigar’ın kabri bizleri acayip duygulandırdı.
Kosovalılar hepsi hemen hemen Arnavut. Arnavutlukları biraz daha önde ama Üsküplüler kendilerini hep Osmanlı olarak görüyorlar TRT izliyorlar. Mesela başkentimiz İstanbul diyorlar.Makedonlar pek çocuk yapmazlar fakat devletin bütün kamu hizmetinden onlar faydalanırlar.
Kalkandelen, Tetova, Gostivar, Kobanuma şehirler var. Bunların tamamı Müslüman ve Arnavutlardan oluşuyor. Üsküp ise yarı ya böyle. % 4, % 5 Türk nüfusu var. İştip şehri, Ohri Gölü ve Yunanistan sınırına yakın Manastır da Makedonlar çok da haklı olmayan gerekçelerle devletin bütün imkânlarından faydalanıyorlar.
Müslümanların olduğu bölgelere çok fazla hizmet götürmüyorlar. Diğer bölgelerde ise büyük haçlar ve heykeller olduğunu görürsünüz. Müslümanların çoğunlukda olduğu bu bölge Osmanlı'nın bilim kültür ve sanat merkeziydi. Medreselerin, gazetelerin, dergilerin, kitapların çok olduğu bir yerdi. Zamanında Anadolu'da olmayan eserler burada bulunmuştur 1911 yılına kadar.
Osmanlı'nın kalbi olmuştur adeta. Özellikle Makedonya'dan göçen çok fazla entellektüel insanların, yeni Türkiye döneminde de çok fazla hizmetleri olmuştur. Bu coğrafyadaki Arnavutları şöyle kategorize edebiliriz; özellikle Üsküp'deki Makedon Arnavutları kendilerini hala bir Osmanlı tebalası olarak görürler. Başkentlerini İstanbul olarak görürler. Gönülleri hep İstanbul'dadır. Türkiye'yi ve Türkleri çok severler ve çok dindar insanlardır.
Balkanlarda İslami hassasiyetleri en fazla olan insanlar Makedon Arnavutlarıdır. Kosova Arnavutları da Müslümandır ama Arnavutlukları daha ön plandadır. Biraz ırkçıdırlar. Enver Hoca o insanların üzerinden öyle bir silindir geçirmiş ki mabed, din, diyanet hiçbir şey bırakmamış. Allah'a şükür ki gençler arasında ilgililer var.
Cuma namazına gittiğinde üçte ikisi 30 yaşından küçük oluyor. Çünkü 40 yaşın üstündekilerin çoğu Fatiha dahi okumayı bilmiyorlar. Bir çoğu da utancından gelemiyor. Dolayısıyla o insanlara el uzatmak için bize çok şey düşüyor. Balkanlarda şu an en kalabalık Müslüman nüfusu Arnavutlar oluşturuyor. Çok sayıda da Boşnaklar var. Türkler ise üçüncü sırada geliyor. Dördüncü olarak Çingeneler var. Çingeneler ve Romanlar Bulgaristan'da nüfusun %5 %6 sını oluşturuyor. Müslümanların içinde de tasavvuf ekolünden Sufiler çoktur. Arnavutluk da %58 "ben müslümanım" diyen var. %10 Katolik var. %5 civarında Ortodokslular, %15 ise "ben ateistim" demiş. Ama bu dönemde Katolik ve Ortodokslar tarikatlarından hiç vazgeçememişler. Yani durum gösteriyor ki ateistlerin dedeleri Osmanlı döneminde Müslüman olan insanlar. İşte bu yüzden Balkanlarda en çok İslamiyet faaliyetlerinin yapılması gereken yer Arnavutlukdur. Devam edecek...