Akdeniz Üniversitesi’nde ülkemizin sorunlarına çözümler sunabilecek güzel çalışmalar yapılıyor ve bu çalışmalardan güzel çıktılar elde ediliyor. Elde edilen başarılı sonuçların gündeme taşınması, girişimcilere sunulması da gerekiyor. Bu yazımda böyle bir araştırmaya ve sonucuna yer vermek istiyorum. Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü’nden Yrd. Doç. Dr. Sefai Bilgin’in yürütücülüğünü yaptığı ve Prof. Dr. Davut Karayel, Doç. Dr. Murad Çanakçı ve Mehmet Topakçı’nın araştırıcı olarak görev aldığı “Sera Bitki Artıklarının Peletlenmesi” başlıklı proje başarılı şekilde sonuçlandırılmış durumda. Bu Proje ülkemizin en saygın kurumlarından TÜBİTAK tarafından desteklenmiştir. Üniversitemizin kıymetli hocaları, bu proje kapsamında seralarda en fazla üretilen ve oldukça lifli yapıya sahip domates, biber ve patlıcan bitkilerinin saplarını peletlemeye çalışmışlar. Büyük gayretler ve mesai gözetmeksizin yoğun çalışmalar neticesinde güzel sonuçlar da elde etmişler. Bunları basının da katılımıyla kamuoyuna duyurdular. Çalışma sonucunu kısaca bir cümlede özetlemek gerekirse; bitki artıklarının peletlenmesi sonucu ortaya çıkan ürünlerin, evsel ısıtmalarda, seraların ısıtılmasında ve enerji santrallerinde kullanılabileceğini ortaya koyuyorlar. Hocalarımız, proje sonucunda girişimcilerin kullanımına hazır başka bilgiler de elde etmişler. Örneğin; peletlerin hacim yoğunluğu, parça yoğunluğu, nem içeriği, dayanıklılık direnci gibi fiziksel özellikleri belirlenmiş durumda. Kullanılan makinaların güçleri, enerji tüketim değerleri ve pelet üretim materyali gibi birçok bilgi hap gibi kullanılmak üzere hazır. Peki, hocalarımız böyle bir araştırmaya neden ihtiyaç duymuş olabilirler? Bu konuda bazı bilgileri paylaşmak gerekiyor. Türkiye hem meyve, hem sebze, hem de tarla bitkileri üretimi bakımından önemli ülkelerden birisidir. Bitkisel üretim süreçlerinin sonunda milyonlarca ton artık ortaya çıkmaktadır. Bu artıkların bir kısmı hayvancılıkta yem olarak kullanılabilirken bir kısmı da çöp olarak atılıyor. Sadece örtüaltı artıkları açısından bakılması bile konunun önemini açıklamaya yeterlidir. Türkiye’de toplam 670 bin dekar civarında örtüaltı alanı vardır. Bu alanlardan özellikle sera artıkları dikkat çekiyor. Üretim alanını seraya indirgeyerek rakam verecek olursak, 2014 rakamlarına göre 270 bin dekar serada domates, biber ve patlıcan üretimi yapılıyor ve her yıl, yaş olarak yaklaşık 1.7 milyon ton, kuru olarak ise 260 bin ton bitki artığı ortaya çıkıyor. Konuyu Antalya’ya indirgersek, yine 2014 verilerine göre 192 bin dekar alanda domates, biber ve patlıcan üretilirken, her yıl yaş olarak 1.2 milyon ton, kuru olarak ise 196 bin ton artık söz konusu. Ülkemizde ortaya çıkan domates, biber ve patlıcan artıklarının yaklaşık %75’i Antalya’ya aittir. Sera alanlarından çıkan artıklar ciddi çevre kirliliği sorunlarına neden oluyor. Seralardan çıkarılan artıklar bazı yerlerde yakılıyor, hem duman hem de küller çevreye dağılıyor. Ayrıca bazı üreticiler seralardan uzaklaştırılan bu materyalleri sera yakınlarına, deniz kenarlarına, dere yataklarına ve çöp depolama alanlarına bırakıyorlar. Eğer bu projeden elde edilen sonuçlar pratiğe aktarılabilirse, sera artıklarının peletlenmesi ile kirlilikler önlendiği gibi Türk ekonomisine katkı sağlayacak değer haline getirilebilecektir. Tarım Bakanlığı, çevre bakanlığı, belediyeler gibi devlet kurumlarının yanında, sivil toplum kuruluşları ve girişimci iş adamlarının bu projenin sonuçları ile yakından ilgilenmesi gerektiğini düşünüyorum. Emeği geçen hocalarımıza ve desteklerinden dolayı TÜBİTAK’a ne kadar teşekkür etsek azdır. Yaptığı işi layıkıyla yapmaya çalışan, işinin ülkeye hizmet etmek olduğunu kanıksamış böyle bilim adamlarına destek olunmalıdır.