Bir önceki yazımda Rusya krizinin asıl etkisinin Ocak ayından itibaren görülmeye başlayacağını belirtmiştim. Bu yazıda da 2016 Ocak ayı ihracat verilerini değerlendirmeye çalışacağız.
Öncelikle Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM)’nin ihracat rakamları incelendiğinde, bu yılın Ocak ayında ihracatımızın 9.2 milyar dolar olduğu, bir önceki yılın aynı dönemine göre %14.4’lük bir azalmanın yaşandığı ortadadır. Bu azalma sektörler bazında değerlendirildiğinde tarım sektörü yaklaşık %20’lik bir rakamla başı çekmektedir.
Bu duruma bölgemiz açısından bakacak olursak; Antalya, Burdur ve Isparta illerine dayanan ihracat rakamlarını açıklayan Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB)’ne göre, Ocak ayı sonu itibariyle 100,2 milyon dolarlık ihracat yapılırken, bir önceki yıla göre %14.2’lik bir azalmanın olduğu görülüyor. Bu rakam, bütün sektörlere ve ihracat yapılan tüm ülkelere göre belirlenen bir değer.
BAİB’in ihracat rakamlarına göre en fazla ihracat Ocak ayında 43,8 milyon dolar ile tarım ürünlerinde gerçekleşirken, en fazla düşüş te yaklaşık %29 ile yine bu sektörde olmuştur. Bölgemiz, bilindiği üzere yaş sebze-meyve deposu olarak bilinir ve ihracatımız içerisinde önemli bir değere sahiptir.
Tarım ürünleri içerisinde en fazla ihracat azalması yaş sebze-meyve sektöründe olmuş ve neredeyse bir önceki yıla göre yarı yarıya (%45) bir azalma söz konusudur.
Yaş sebze-meyve ürünleri içerisinde üzümde, elmada, erikte, narenciye ürünlerinde benzer şekilde önemli oranlarda azalmalar görülüyor. Türkiye’nin ve bölgemizin en fazla üretilen sebzesi domateste yaklaşık 15 milyon dolarlık (%75) bir azalma vardır. Ancak çilek, armut ve kestane gibi bazı meyvelerin ihracatı ise artmıştır.
Ocak ayında armutta artma olmasına rağmen, Şubat ayında özellikle Korkuteli’nde üretilen armutların elde kaldığı haberleri geliyor. Bu da şubat rakamlarının armut için iyi olmayacağını gösterir.
Bölgemiz süs bitkileri açısından da oldukça büyük öneme sahiptir. Bu sektörden gelen haberler de iç karartıcı durumda. Süs bitkileri sektöründe Ocak ayı itibariyle ihracatımız darbe yemiş gibi. Rekor bir azalma ile yani %99’luk azalma ile sıfır çektik diyebilirim.
BAİB’in ihracat rakamlarını ülkelere göre incelersek, 17.2 milyon dolarlık ve bir önceki yılın aynı dönemine göre %43’lük bir atışla en fazla ihracatı Çin’e yapmışız. Ancak bu ihracatın neredeyse tamamı madencilik alanında. Genel olarak Antalya’nın batı ilçelerinden çıkarılan mermer ihracatı göze çarpıyor. İkinci en fazla ihracat artışı Almanya’ya ve bunun bir kısmı yaş sebze-meyve, bir kısmı madencilik ve diğer alanlarda.
Yazımızı ilgilendiren Rusya’ya olan ihracatta %75’lik bir azalma vardır ve bunun asıl nedeni yaş sebze-meyve sektöründeki azalmadır. Çünkü Rusya’ya geçen yıl Ocak ayında 20 milyon doları aşkın ihracat yapılırken, bu yıl bu rakam 1 milyon dolara düşmüş.
Özellikle tarım ürünlerinde Rusya krizinin etkisini sadece Rusya Federasyonu ile kısıtlamamak gerekiyor. Rusya’nın etkisi altında kalan veya kolaylıkla etkilenen ülkeler düşünüldüğünde, ülkemizin düştüğü dar boğaz anlaşılacaktır.
Rusya krizinin bölgemiz ve özellikle Antalya için olumsuz etkileri, önümüzdeki aylarda kendini hissettirerek artmaya devam edecek gibi. Ancak bu konuda çözümsüz değiliz. Değişik alternatifler ortaya koyabilecek güce sahibiz. Bu konudaki değerlendirmeyi de bir başka yazıya bırakmak istiyorum.
Cenab-ı Allah işlerinizi hayreylesin.