Çocukluk yıllarımda babamlar radyoda ajansları dinlerken ülkemizin yaptığı ihracat rakamlarından bahsedilir; kuru incir, kuru üzüm ve kuru fındık ihracat rakamlarını duyardım. İhracat rakamlarındaki artış da herkesi sevindirirdi.
Aradan yıllar geçmesine rağmen yurt dışından bu ürünlere talepler devam ediyor. Çünkü hem üretim hem de ürün kalitesi bunu sağlıyor. Ülkemizde organik tarım faaliyetleri 1984-1985’li yıllarda yine bu ürünlerle başlamıştır. Bizden ithalatı yapanlar bizi sevdikleri için değil, ürünlerimize ihtiyaç duyduklarından talep ediyorlar.
Önemi hiç azalmadan devam eden bu ürünlerden incir hakkında bazı konulara dikkat çekmek istiyorum. Önce üretim ve pazarlama rakamlarından bahsedelim. İncir Ege Bölgesi başta olmak üzere ülkemizin birçok yerinde yetiştirilmektedir. Yetiştiricilik bölgelerine göre değişmekle birlikte sofralık ve kurutmalık üretimler yapılıyor. Bursa Siyahı ve Sarı Lop gerçek manada kaliteli çeşitlerdir.
Bursa Siyahı
Dünya genelinde yapılan yaklaşık 1.15 milyon tonluk incir üretiminin ilk sırasında Türkiye yer almaktadır. Üretimin yaklaşık %26’sı ülkemizde yapılırken, %15’i Mısır’da %12’si Fas’ta gerçekleştirilmektedir.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2018 yılı rakamlarına göre Türkiye’de 306 499 ton incir üretiliyor. Bu rakamlar verilirken de 9930 meyve veren, 1009 meyve vermeyen incir ağacı olduğu belirtiliyor. Üretim istatistikleri sunulurken neden hala ağaç sayısından bahsediliyor, bunu dekar ya da hektar olarak verme şansımız yok mu, diye soralım. İstatistik tutma sorunu çözülürse, bunun da halledilebileceğinin altını çizelim.
TÜİK’in 2017/2018 ürün denge tablosunu incir açısından incelediğimizde, yaklaşık 63 bin tonun yurt içinde kullanıldığı, 238 bin tonun ihraç edildiğini görüyoruz. İhracatın 111 bin ton gibi önemli bir kısmı Avrupa Birliği ülkelerine yapılıyor. İhracatın diğer kısımlarında ABD, Çin, İsviçre, İtalya, Kanada gibi ülkeler var.
İncir açısından bu denli önemli olan ülkemiz ihracat aşamasında daha etkili olmalıdır. Yapılan ihracatta hangi markalarımız var ve nerelere kadar ulaşıyoruz iyi irdelememiz gerekiyor. Kendi markalarını oluşturan ihracatçılarımıza teşekkür ediyoruz.
İncir konusunda araştırmaları olan birisi değilim ancak öğrendiklerimizin de paylaşılması gerekiyor. Akdeniz Üniversitesi Bahçe Bitkileri Bölümü’nde incir ile ilgili bir seminer sırasında, araştırmaları olan bir hocamız, yurt dışına gönderdiğimiz incirlere başka ülke etiketleri takıldığını söyledi. Kendisinin bizzat şahit olduğu Belçika ve Hollanda’ya gönderdiğimiz incirlerin “Produced in Brazilian” etiketi ile pazara sunulduğu örneğini verdi
İncir, ezberlenmiş ifade ile imbat rüzgarlarının etkisiyle en kaliteli olarak Ege’de üretilmektedir. Bunun da coğrafi işareti alınmıştır. Hal böyleyken bu ve buna benzer ürünlerimizi hakkıyla satabilmeliyiz. Bunun için tarım sektörümüze sahip çıkıp kendi markalarımızı oluşturmalıyız.