MANTAR ZEHİRLENMESİ BELİRTİLERİ NELERDİR? VE MANTAR ZEHİRLENMELERİNDE NE YAPILMALIDIR?
Ülkemizde ölümle sonuçlanan bitki zehirlenmelerinin başında mantar zehirlenmeleri gelmektedir. Ülkemizde sık olmasının nedeni yabani mantar türlerinin gıda olarak bilinçsizce kullanımı ve zehirli tiplerin zehirsiz tiplerden tam olarak ayırt edilememesidir.
Mantar zehirlenmeleri, özellikle yağışların bol olduğu ilkbahar ve sonbahar mevsimlerinde görülmektedir. Doğal ortamlarda yetişen ve yapısında zehir bulunan mantarların taze, kurutulmuş veya konserve şeklinde çiğ veya pişirilmiş olarak yenmesi neticesinde ölümle sonuçlanabilen ciddi zehirlenmeler görülebilmektedir.
Mantar zehirlenmesi mantarın çeşidine, içerdiği zehre ve alınan maddenin miktarına göre değişiyor. Bazı güçlü mantarlardan bir tane yemek bile ölüme neden olabiliyor. Ancak bazı mantar türlerinde kişi yüzlerce mantar yese bile zehirlenmesi çok etkili olmayabiliyor. En tehlikeli mantar türü olan amanita grubu, ölüme neden olan mantar zehirlenmelerinin % 90’nı oluşturmaktadır. 50 gram mantar alımı genellikle ölümle sonuçlanır.
ZEHİRLENME BELİRTİLERİ
Zehirlenme bulguları genellikle mantarın yenmesini takiben ilk 2 saat veya 6 saatten sonra ortaya çıkar. Mantarlarda bulunan zehrin özelliğine göre ortaya çıkan belirtiler çeşitlilik gösterebilmektedir.
Mantarın yenmesini takiben 2 saat içinde; bulantı, kusma, terleme, sersemlik, uyku hali, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme, yüz ve boyunda kızarma, ağızda metal tat duyusu veya bazı türlerin yenmesinden 6 saat sonra ise bulantı, kusma, ishal, ateş, çarpıntı, karın ağrısı, karaciğer/ böbrek fonksiyon bozuklukları ile ölümle sonuçlanan zehirlenme belirtileri görülebilmektedir.
MANTAR ZEHİRLENMESİNDEN KORUNMAK İÇİN NELERE DİKKAT EDİLMELİ !!
Mantar zehirlenmelerinden korunmak için doğal alanlarda yetişen mantarlar yerine bandrollü ve ambalajlı olan kültür mantarları tercih edilmeli.
Kültür mantarları bünyelerinde zehirli maddeleri bulundurmadığından bir zehirlenme görülmesi çok nadirdir, ancak bu mantarların yetiştiği ortam itibarıyla bazı mikroorganizmaların mantarların üzerinde bulunabileceği, bu mikroorganizmayla bulaşmış mantarların çiğ olarak yenmesi sonucunda çok hafif mide ve bağırsak şikayetleri gelişebilir.
Her yıl binlerce zehirlenmeye ve ölümcül sonuçlara neden olan mantar zehirlenmelerinde zamanında müdahale hayati değere sahip. Vatandaşlarımızın doğada yetişen mantarları kesinlikle tüketmemeleri ancak tüketilmesi sonucunda bulantı, kusma gibi belirtilerin görülmesi halinde derhal en yakın sağlık kuruluşuna başvurmaları gerekmektedir.
Eğer götürülebiliyorsa zehirli olduğu düşünülen mantar test amacıyla doktora iletilmelidir. Bu şekilde mantar zehirlenmesi olup olmadığı konusunda kesin teşhis kolaylaştırılmış olur.