Süreyya SALTIK

Süreyya SALTIK


VEHHABİLİĞİN KISA TARİHÇESİ VE GERÇEK MAHİYETİ

09 Şubat 2017 - 16:01

Vehhabiliği doğru tanıyıp tanımlayabilmek için, İbn-i Teymiye’den başlamak gerekir. İbn-i Teymiye çağında büyük ve ciddi bir fikir hareketi meydana getirmiş ve etkisini kendisinden sonraki nesillere de devam ettirmiştir.
İnsanlar İbn-i Teymiye hakkında üç kısma ayrılmışlardır. Bir kısmı onun şahsiyetini, ilmini ve görüşlerini son derece takdir ederken, diğer bir kısmı tecsim ve teşbihe saplanmakta, hatta daha ileri giderek zındıklık ve dinden çıkmakla itham etmiştir.
Bir diğer zümrede mutedil bir vaziyet almayı tercih etmiş, onun bazı görüşlerini, ilmi, fikri çalışma ve gayretlerini takdir ederken, tenkide şayan gördüğü fikir ve görüşlerini ret etmekten geri durmamıştır. Fakat onun tecsim, teşbih ve zındıklıkla itham etmemiştir.
Bu üç farklı görüş sahiplerinin hepsi İbn-i Teymiye'nin yaşadığı asırda ortaya çıkmıştır. “İşlerin en hayırlısı orta yolu olandır.” Hadis-i Şerifinin fehvasınca üçüncü sınıf görüş sahiplerinin isabet kaydetmiş olmaya daha yakın olduklarını söyleyebiliriz.
Vefatından sonra onun taraftarlarıyla, aleyhtarları arasındaki şiddetli münakaşa ve mücadeleler bir müddet daha devam etmiştir. Daha sonra leh ve aleyhindeki müfritane tutum azalmış. Ona karşı mutedil bir yol izleyen ön plana çıkmıştır.
İbn-i Teymiye’nin ihlası ve İslamiyet'e hizmet yolundaki üstün gayret ve mücahedeleri zamanla takdir görmeye başlamıştır. Hanbelilerin ekserisi onun görüşlerini benimsemekle beraber, akide ile ilgili bazı görüşlerine muhalefet etmişlerdir. Fakat hem muhalefet edenleri, hem muvafakat edenleri her insanın hata edebileceğini göz önüne alarak hatalarını iyi niyetine hamletmişlerdir.
Nihayet hicri on ikinci asra gelindiğinde Arabistan'ın Necid bölgesinde yaşamış olan Muhammed Bin Abdulvahhab (1115-1201 H. 1703-1784 M.) İbn-i Teymiye’nin akaid ve fıkıh eserlerini ciddiyetle incelemiştir. Bu zat İbn-i Teymiye’nin eserlerine büyük bir bağlılık, hatta katı bir taassup göstermiş ve bunları yaymaya çalışmıştır. Çevresinde kendisini dinleyip görüşlerini benimseyen ve ona yardım eden kimseler meydana gelmiş. Sonunda bunlar küçük bir devlet bile kurmuşlardır. (Devam edecek...)
 

FACEBOOK YORUMLAR

YORUMLAR

  • 0 Yorum