Selahattin ÇELİK

Selahattin ÇELİK


Sebe Kavmi ve Bahçe Sahipleri

30 Aralık 2016 - 08:10

Araştırmacı Dr. Şevki Ebu Halil de eserinde, Sebe kavmi ve Arim Seli hakkında şunları kaydetmektedir: ‘Sebe Yemen’de hüküm sürmüş (M.Ö. 950–115) köklü bir devlettir. Main Devleti’nin mirası üzerine inşa edilmiştir. Başkenti Me’rib’dir. Onlardan sonra Himyeriler hüküm sürmüşlerdir ki onlar da Sebelilerdendir.
Habeşlilerle çatışmaya giren Himyeriler Devleti’dir. Himyeriler daha sonra Farslarla savaşmış ve yok olmuşlardır. Sebe Şehri aynı zamanda Me’rib (bol su anlamında) olarak da bilinmektedir. Sel suları, şehrin kenarında bulunan vadide toplanıyordu. Burada ünlü set bina edilmiştir. Ahali, burada su ihtiyacını gideriyordu, bahçelerini suluyorlardı. Arim seli, Şiddetli Arim, ‘Yoğun Akıntı’ olarak da isimlendirilen sel, İslam’ın zuhurundan yaklaşık 400 sene önce Me’rib Seddi’nin yıkılmasıyla meydana gelmiştir. Şöyle de denilmiştir: ‘Arim, seddin ürerine bina edildiği vadinin adıdır. Arim Selinin, İslam’ın zuhurundan yaklaşık 400 sene önce Me’rib Seddi’nin yıkılmasına sebep olmuştur.[1]
Başka kaynaklar da buna yakın bilgiler vermektedir. “Sebe, Yemen’deki Himyer Krallığı’dır. Sebe Halkı, Güney Arabistan’da ticaretle uğraşan ve 1000 yıl kadar (M.Ö. 1100-M.S. 115) buraya hâkim olan bir millet olup, başkentleri Yemen’de ‘Me’rib’ olarak bilinen şehir idi. Sebe Kraliçesi Belkıs o zaman Me’rib kentinde oturuyordu.[2]
Çok geniş topraklarda uzun yıllar hâkimiyet kurmuş olan Sebe başkentleri olan Marib olmak üzere buraya sefer yapan Roma İmparatorluğu’nu ağır bir yenilgiye uğratacak kadar güçlü bir devlet kurmuşlardır. Özellikle ülkenin başkenti olan Marib, bulunduğu coğrafyanın avantajlı konumu sebebiyle oldukça zenginleşmişti.
Marib, bölgede bulunan Adhana Irmağı’nın çok yakınındaydı. Bu nehrin Cebel Balak’a girdiği nokta, baraj yapımına çok uygundu. Bu durumdan yararlanan Sebeliler de daha uygarlıklarını kurma aşamasındayken, buraya bir baraj inşa etmişler ve sulama yapmaya başlamışlardı. Bu sayede de çok ileri bir refah seviyesine kavuşmuşlardır. Başkent Marib o dönemin en gelişmiş şehirlerinden biriydi. Bölgeyi gezen ve bu diyarı oldukça öven Yunanlı yazar Pliny, buranın ne kadar yeşil bir bölge olduğundan bahsetmiştir.
Ur kitabelerinde ‘Sebum’ diye bahsedilen Sebelilerden Babil, Asur kitabelerinde, Kitab-ı Mukaddes’te, Yunan ve Roma kaynaklarında da bahsedilmektedir. Davut ve Süleyman peygamber zamanında Sebeliler zenginlikleriyle dünyaca meşhur bir kavim olarak dikkati çekmişlerdir.
[1] Dr. Şevki Ebu Halil, Kur’an Atlası Yerler Kavimler Peygamberler, 147.
2 Ebu Hatim, Tefsir, XI, 102.
 

FACEBOOK YORUMLAR

YORUMLAR

  • 0 Yorum