Mübârizüddin Ertokuş bin Abdillah, Gulamân-ı Saray’da yetişen Anadolu Selçuklu Devleti’nin yüksek idâri makamlarında görev yapan önemli mühtedî devlet adamlarındandır.
I. Gıyâseddin Keyhüsrev 1207 yılında Antalya’yı fethedince, Ertokuş’u şehrin subaşılığına/valiliğine atamış ve Ertokuş Antalya’nın ilk Selçuklu vâlisi olmuştur.
Ertokuş, I. Gıyâseddin’in saltanatı boyunca Antalya valiliği görevini sürdürmüş, birkaç yıl (1212-1215) Kıbrıslılar’a geçen şehrin hâkimiyeti, I. İzzeddin Keykâvus’un 1216 yılındaki fethiyle son bulmuş ve Ertokuş tekrar Antalya valiliğine getirilmiştir.
I. Alaaddin Keykubad döneminde de uzun yıllar Antalya valiliği yapan Ertokuş, Alanya’nın fethinde de etkili olmuştur.
Antalya ve Isparta bölgesinin valiliğini yapan Ertokuş, bölgede imar faaliyetlerinde bulunmuş, Isparta’nın Atabey ilçesinde medrese ve türbe, Gelendost-Eğridir yolu üzerinde Ertokuş Kervansarayı’nı inşâ ettirmiştir.
Kaynaklarda Ertokuş’un, Antalya’da da bir câmi inşâ ettirdiğini yazmasına rağmen, günümüze kadar konu ile alakalı herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştı.
2013 yılından bu yana Selçuklu dönemi Antalya’sı üzerine yaptığımız araştırmalarda gün yüzüne çıkan çok önemli belgelerden birisi de Ertokuş’un Antalya’da yaptırdığı caminin kitâbesidir.
Köşemizde paylaşacağımız bu çalışmalarımızın ilkinin, Antalya’nın ilk vâlisine âit olmasını arzu ettik. Caminin inşâ kitâbesinden anlaşıldığı üzere, I. Alaaddin Keykubad tahta çıkar çıkmaz (617/1220) caminin yapımını emretmiş ve cami inşaatı bir yıl gibi kısa bir zamanda tamamlanmıştır.
Ertokuş’un 618/1221 yılında yaptırdığı caminin kitâbesi Antalya Müzesi’nde etüdlük eserler arasındadır ve maalesef bozulmaya yüz tutmuştur.
Kitâbe, 87x86 cm ebatlarında, Arapça, taş üzerine beş satır hâlinde Selçuklu celî sülüsü ile hak edilmiştir. Kitâbe de günümüz Türkçe’si ile şunlar yazmaktadır:
“Bu mübârek imâreti, Büyük Sultan, din ve dünyanın yücelticisi, Müminlerin Emiri’nin Yardımcısı, Keyhusrev oğlu Fetih babası Keykubad, Allâhu Te’âla’nın rahmetine muhtaç zayıf kul Abdullah oğlu Ertokuş’a 618/1221 senesinde emretti.”