Hattat Necmi Atik'in eserlerinden bir tanesi olan 'Ariflerin Satrancı' isimli eserini takdirlerinize sunuyorum. İstifade etmeniz temennisi ile...
Ariflerin Satrancı’nın her kavramının ayrı bir kitap konusu hacminde olduğu muhakkaktır. Çalışmamızın hacmi buna müsâit olmadığından kavramların açıklamaları kısa ve öz anlatımla yapılmaya çalışılmıştır. (devamı)
10. Mihnet “Başım Belâdan Kurtulmuyor”
Dert, sıkıntı ve imtihandır mihnet. Kimsenin yaptığı kötülük yanına kâr kalmaz. Her etkinin bir tepkiye yol açacağı âşikârdır. Nefis peşinde koşmak ve onun her istediğini doğrusuna-yanlışına bakmadan yapmak, insanların nezdinde değerinin tamamen yitirilmesine ve gözden düşmeye sebep olur. Herkes birbirini tamamlayan binanın taşları gibidir ve diğerine muhtaçtır. İhtiyaçlar zuhur ettiğinde çevrede kimseyi bulamamak, çaresiz kalmak ise dert ve sıkıntıya arkadaş olmaktır. “Ey Habîbim! Sen yumuşak davranmasaydın, tatlı dilli, güler yüzlü olmasaydın, yanında hiç kimse kalmazdı”. Gözden düşmek ve terkedilmek ise nefsinin hezeyanlarına kılıf arayan câhil insanı edebsiz yapar.
11. Edeb Azlığı “Kafama Göre Takılırım”
( 1. Kanca - Kötü Fiiller’e Düşüş)
Terbiye, incelik ve nezâkettir edep. Hakk’ı ve halkı tanımamak, nefsinin keyfine göre hareket etmektir edepsizlik. “Edep bir tâc imiş nûr-i Hüdâ’dan, Giy o tâcı emin ol her belâdan.” Edepliden edebi öğrenerek, edeplenmektir asıl olan. “Bir babanın evladına bıraktığı en güzel miras güzel ahlaktır.” Edebin önemini belirtmek ve muhâtabı edepli olmaya davet etmek için “Edebyâ hû” denilir. Edepsiz insan, dünyada da uhrâda da mahrumdur. İtibar görmeyen edebi az kişi, insanlardan elde edeceği menfaatlerin kesileceği endişesiyle kötü filler işler ve hâince davranışlar içerisine girer.
12. Hıyânet “Tuzak İçin Fırsat Kolluyorum”
Güveni kötüye kullanmak, sözünde durmamak, kötülük etmek, vefâsızlık, art niyetle eksik ve yanlış yapmak, emânete sahip çıkmamaktır ihânet. “Ey iman edenler! Allah’a ve Peygamber’e karşı hâinlik etmeyin, size güvenilen şeylere bile bile hıyânet etmiş olursunuz.” “Müslüman Müslümanın kardeşidir. Ona hıyânet etmez, dara düşünce yardımsız bırakmaz, ona karşı yalan söylemez.” Nefis, arzularına ulaşmak için en güzel kıvamda yaratılmış insana ihânet elbisesini bile giydirebilir. Yokluktan varlığa çıkarana, buna sebep olanlara, ailesine, akrabasına ve en kötüsü vatanına ihaneti işletebilir nefis.
13. Yerilmiş Fiiller “Kırdım, Döktüm, Yıktım”
İnsan yeryüzünde halife olması için cennette yaratılır. Ona ihtiyacı olan ve erdemli bir yaşam sürebilmesi için herşey öğretilir. Yeryüzüne indirilerek herşey emrine âmâde kılınır. Yaratılma sebebi, emri altındaki her canlı ve cansıza merhamet, şefkat ve adâletle davranmak, yeryüzünü îmâr etmek, Hakk’ın emir ve yasakları çerçevesinde hükmederek Hakk’ı hâkim kılmak, huzur ve mutluluğun teminatı olarak var olduğu her yeri cennet eylemektir. Aksine, vekil olduğu yerde asil gibi davranarak, yeryüzündeki fitne ve fesada sebebiyet verip, zâlimlik, gaddarlık, hâinlik, yalancılık, hırsızlık ve uğursuzluk gibi kimsenin sevmediği kötü ahlak vasıflarıyla firavunlaşıp bütün mevcûdâtın nefretine, öfkesine muhatap olmak ise hayatı cehenneme çevirmektir.