Hemen yanı başımızda bir cennet bahçesi var. Bugüne kadar gitmemişseniz eksiklik. Hemen hafta sonu ya da ilk fırsatta programınıza almanızı öneriyorum. 10 gününüz var, hasat bu hafta başlıyor.
Türkiye’nin Lavanta merkezi, Isparta’nın Kuyucak köyü.
Neler yapabilirsiniz. Lavanta tarlalarında yürüyebilir, unutulmaz hatıra fotoğraflarınızı albümünüze ekleyebilir, lavanta çayı ve balı alarak görsel şöleni lezzet pınarına dönüştürebilirsiniz.
Muhtar Mehmet Aydemir rehberliğinde geziyoruz. O, anlatıyor biz sizler adına öğreniyoruz.
Isparta'da başlangıçta arazilerin boş kalmaması için ekimi yapılan köy, bugün Türkiye lavanta üretiminin yüzde 85'ini tek başına karşılıyor.
Kuyucak, Keçiborlu ilçesine bağlı 150 haneli bir köy. 100 hane mevcut yaşıyor. 146 kişinin yaşadığı Kuyucak köyünde nüfus yazın 300’ü buluyor. Az nüfusuna ve elverişsiz yapısına rağmen Türkiye'nin lavanta bahçesi konumunda.
İlk kez 1960'lı yıllarda köylülerin kıraç araziler boş kalmasın diyerek lavanta üretimine başladığı köyde, 98 ton üretim gerçekleştirildi. 55 yılı aşkın bir süredir köylü geçimini lavantadan sağlıyor. Her yıl artan bir üretim söz konusu. En iyi müşterileri ise Cezayir.
Köyü çevreleyen arazilerinin genellikle çok verimli araziler olmadığını ifade eden Aydemir, bu nedenle arazilerin boş kalmaması ve köylünün gül üretiminden kalan boş zamanının değerlendirmek için lavanta ekimine başladıklarını belirtti.
Lavanta dikildikten sonra ilk yıl çiçeklenmiyor ancak daha sonra 20-25 yıl ürün vermeyi sürdürüyor. Temmuz ve Ağustos aylarında hasadını yapıyoruz. Biçtiğimiz lavantaları kurutarak tohumlarını ayırıyoruz. Kuru çiçek olarak ya da, tazeyken yağını çıkartarak satıyoruz. Kuyucak köyünde hemen herkes lavanta üretimiyle geçiniyor. Yani lavantanın ana merkezi burası.
Geçen süre içerisinde lavantanın bilinirliğinin arttığını ve gıda, temizlik ve kozmetik alanlarda talep edilen bir ürün haline geldiğini vurgulayan Aydemir, bu durumun köydeki lavanta üretim alanlarının artmasında etkili olduğunu kaydetti.
Köyde 2 bin dekarlık alanda lavanta ekiminin yapıldığını anlatan Aydemir, lavantanın birçok alanda kullanılmasının ürüne talebi arttırdığını söyleyerek, "Köylünün geçen yıl ürettiği lavantanın tamamı satıldı. Köylü, lavantasını yağlık ve kuru olarak satma arasında tereddüt yaşıyor ancak maddi getirisinden dolayı çoğu zaman kuru olarak satmayı tercih ediyor" diye konuştu.
Dünyada ise lavanta deyince akla Fransa geliyor. Fransa’da lavanta bahçeleri 7-8 yılda bir yenileniyor, bizde ise kırk yıldır değiştirilmeyen lavantalar var. Yağ üretiminden daha çok tohum üzerine yapılmasının gerekçesi ise arz talep dengesi.
Kuyucak lavantasının gafuru yüksek. Sabun ve deterjan sanayinin arayıp da bulamadığı kalite burada.
Lavanta ile ilgili son bilgilendirme notum ise sağlığınızla ilgili. Lavanta çayı, yüksek tansiyon ve kolesterol tedavisinde kullanılıyor.
İster sağlığınız, ister farklı bir deneyim için olsun. Gerekçeniz her ne olursa olsun, durağınız Kuyucak olsun.